Ethereum Layer 2 แบ่งเป็นกี่ประเภทและมีอะไรบ้าง EP.1

ใครรัก ETH อย่าพลาดรีบปักหมุดไว้เลย!

ก่อนอื่นทำความเข้าใจกับคุณสมบัติสำคัญ 3 ประการของบล็อกเชน คือ

1. ความไร้ศูนย์กลาง (decentralized)
2. ความปลอดภัย  ( Security )
3. ความสามารถในการขยายเครือข่าย (scalable)

แต่การจะทำให้เครือข่ายมีคุณสมบัติทั้ง 3 ทางพร้อมกันนั้น เป็นไปไม่ได้สถานการณ์นี้เรียกว่า ” trilemma” ดังนั้นโดยพื้นฐานเเล้วระบบบล็อกเชนสามารถบรรลุคุณสมบัติด้านบนได้เพียง 2 ใน 3 เท่านั้น หากต้องการบล็อกเชนที่ปลอดภัยและ ไร้ศูนย์กลาง (decentralized) เราจะต้องสละความสามารถในการขยายเครือข่ายเพื่อเติบโตต่อไป

โดยในปัจจุบัน Ethereum Mainnet (Layer 1) สามารถประมวลธุรกรรมได้เพียง 15 ธุรกรรมต่อวินาที เมื่อมีความต้องการใช้ Ethereum สูง เครือข่ายก็จะแออัด ซึ่งจะทำให้ค่าธรรมเนียมในการธุรกรรมสูงมากบางช่วงอาจสูงถึง 50$ per transaction !!!

ดังนั้นเป้าหมายหลักของการสร้าง Layer 2 ขึ้นมาก็เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการประมวลผลธุรกรรมและลดค่าธรรมเนียมการทำธุรกรรม (scaling solution) โดยไม่สูญเสียความปลอดภัยและความไร้ศูนย์กลาง (decentralized) ของ Ethereum Layer 1

Ethereum Layer 2 แบ่งเป็นกี่ประเภทและมีอะไรบ้าง?

1. Plasma (ใช้ EVM และเป็น Off-chain)

Plasma chain เป็น blockchain ประเภทนึงซึ่งแยกจาก Ethereum chain โดยใช้ fraud proofs (การทำงานเหมือนกับ Optimistic rollups) Solution ของ Plasma ที่เสนอก็คือ การใช้ Markle trees ในการสร้าง chain เพิ่มเติมบน mainchain ผลลัพธ์ที่ตามมาคือ ความสะดวก ความรวดเร็วของการทำธุรกรรมในค่าใช้จ่ายที่ลดลงแต่ก็ตามมาด้วยข้อจำกัดด้านการใช้งานเช่นกัน  plasma นั้นถูกกำหนดให้รองรับเฉพาะบางธุรกรรมเท่านั้น DeFi ที่มีความซับซ้อนอาจไม่สามารถทำธุรกรรมได้ แถมยังมีปัญหาเรื่องของการถอนเงินที่ต้องใช้ระยะเวลาที่นาน (ต้องใช้การ Bridge ข้าม chain ซึ่งใช้ระยะเวลา) และยังต้องมีผู้ตรวจสอบธุรกรรมอีกตัวอย่างผู้ให้บริการ เช่น OMG และ Polygon

2 Validium (ไม่ใช้ EVM และเป็น Off-chain)

Validium คือ Layer 2 ประเภทหนึ่งที่จะมี Blockchain แยกออกมาจาก Ethereum Chain หลัก (Off-chain) แต่ภายใน Validium จะไม่สามารถนำแพลตฟอร์มหรือ DApps ที่รันอยู่บน Ethereum Chain มาใช้งานภายใน Blockchain นี้ได้ (ใช้ EVM ไม่ได้) สรุปแบบง่ายๆก็คือ Validium จะไม่สามารถใช้ EVM ได้ และเป็น Off-chain นั่นเอง

จุดเด่นของ Validium คือ มันสามารถรองรับธุรกรรมได้มากถึง 10,000 ธุรกรรมต่อวินาที และการถอนเงินออกจาก Validium นั้นไม่ต้องรอนานหลายวันเหมือนกับ Plasma

▪️ โดย Layer 2 ประเภท Validium ที่ถูกใช้งานในปัจจุบัน (อิงตามเว็บไซต์ L2beat) ได้แก่ DeversiFi (DEXs), Sorare (NFT) และ Immutable X (ซึ่งเป็น Sidechain ประเภท Validium และให้บริการ NFT)

ครั้งนี้ก็รู้จักกับประเภทของ Ethereum Layer 2 ไป 2 ประเภทแล้ว แต่คุณสมบัติและจุดเด่นของเขายังมีอีกมาพบกัน EP ต่อไปได้เลยค่า

คำอธิบายเพิ่มเติม:

*Off-chain คือ Blockchain ที่ถูกแยกออกมา เพื่อเป็น Blockchain ที่ทำงานขนานไปกับ Blockchain หลัก ซึ่งในที่นี้ก็คือ Ethereum Chain โดย Off-chain เปรียบเสมือนถนนอีกเส้นที่คู่ขนานกับถนนเส้นหลัก ซึ่งถนนเส้นหลักก็คือ Ethereum Chain

*On-chain คือ Blockchain ที่ทำงานร่วมกันกับ Ethereum Chain โดย On-chain เปรียบเสมือนเป็นถนนเลนใน และ Ethereum Chain เป็นเหมือนถนนเลนนอก ซึ่งจริงๆแล้วมันก็คือถนนเส้นเดียวกันแหละ แต่การที่มันมีถนนเลนในเพิ่มเข้ามา ก็จะทำให้ถนนหลักสามารถระบายรถยนต์ออกไปวิ่งอีกเส้นได้นั่นเอง

*EVM (Ethereum Vitual Machine) เป็นเหมือนซอฟแวร์ที่ไว้สำหรับให้นักพัฒนาสร้างแพลตฟอร์ม หรือ DApps ต่างๆบน Ethereum Chain ซึ่งถ้า Blockchain Layer 2 ประเภทไหนที่สามารถนำ EVM มาใช้งานได้ นักพัฒนาหรือโปรแกรมเมอร์ก็แค่นำ code ของ DApps ที่รันอยู่บน Ethereum Chain มาใช้ต่อได้เลยใน Layer 2

อ้างอิง:

https://www.youtube.com/watch?v=BgCgauWVTs0&t=455s

https://academy.ivanontech.com/…/comparing-layer-2…

https://ethereum.org/en/developers/docs/scaling/plasma/

https://ethereum.org/…/docs/scaling/layer-2-rollups/

https://ethereum.org/en/developers/docs/scaling/sidechains/

https://ethereum.org/en/developers/docs/scaling/validium/

https://www.qredo.com/blog/solving-the-scalability-trilemma?fbclid=IwAR1arFfAUisycxgmaLmdwkWKQATRg_cOv0imUIlTL3b80iZpsoqV3UzRnhE