EP. 2 มาแล้วกับภาคจบของ Ethereum Layer 2 ดูกันต่อเลยกับเรื่องของประเภทที่ถูกสร้างมาด้วยจุดมุ่งหมายทางเทคโนโลยีที่แตกต่างกัน ดังนี้

3. Optimistic Rollup (ใช้ EVM และเป็น On-chain)

Optimistic Rollups เป็นเทคโนโลยีที่มีจุดมุ่งหมายเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการประมวลผลบนบล็อกเชนผ่านการประมวลผลธุรกรรมบน Layer-2 และรวบรวมจัดส่งในรูปแบบของชุดข้อมูลต่อไปสู่เครือข่าย Layer-1 ซึ่งทำให้สามารถประมวลผลธุรกรรมจำนวนมากได้ในเวลาที่สั้นลง แต่ยังมีประสิทธิภาพในการประมวลผลที่สูง ซึ่งเหมาะแก่เครือข่ายที่มีปริมาณการทำธุรกรรมที่มาก โดยโปรเจกต์ที่มีการใช้เทคนิคนี้ ได้แก่ Optimism และ Arbitrum เป็นต้น

4. ZK-Rollup (ไม่ใช้ EVM และเป็น On-chain)

ZK-rollups เป็นกลไกการประมวลผลธุรกรรมบนบล็อกเชนที่ใช้เทคนิค Zero-knowledge proofs ที่ช่วยส่งเสริมในเรื่องของความเร็ว (Scalabilty) พร้อมทั้งยกระดับความเป็นส่วนตัว (Privacy) ให้มากขึ้น 

Zero-knowledge proofs จะเป็นการรวบรวมธุรกรรมจำนวนมากเพื่อให้สามารถประมวลผลได้อย่างมีประสิทธิภาพและรวดเร็ว โดยยังสามารถคงไว้ซึ่งความปลอดภัยและความเป็นส่วนตัวที่ผู้ใช้ไม่จำเป็นต้องเปิดเผยตัวตนหรือข้อมูลที่ละเอียดอ่อนในการทำธุรกรรม ทั้งนี้  ZK-rollups จะใช้วิธีการยืนยันตัวตนผ่านคริปโตกราฟิก (Cryptographic) แทน ซึ่งในปัจจุบันโปรเจกต์ที่ใช้เทคนิคแบบนี้ ได้แก่ zkSync 

คำอธิบายเพิ่มเติม:

*Off-chain คือ Blockchain ที่ถูกแยกออกมา เพื่อเป็น Blockchain ที่ทำงานขนานไปกับ Blockchain หลัก ซึ่งในที่นี้ก็คือ Ethereum Chain โดย Off-chain เปรียบเสมือนถนนอีกเส้นที่คู่ขนานกับถนนเส้นหลัก ซึ่งถนนเส้นหลักก็คือ Ethereum Chain 

*On-chain คือ Blockchain ที่ทำงานร่วมกันกับ Ethereum Chain โดย On-chain เปรียบเสมือนเป็นถนนเลนใน และ Ethereum Chain เป็นเหมือนถนนเลนนอก ซึ่งจริงๆแล้วมันก็คือถนนเส้นเดียวกันแหละ แต่การที่มันมีถนนเลนในเพิ่มเข้ามา ก็จะทำให้ถนนหลักสามารถระบายรถยนต์ออกไปวิ่งอีกเส้นได้นั่นเอง

*EVM (Ethereum Vitual Machine) เป็นเหมือนซอฟแวร์ที่ไว้สำหรับให้นักพัฒนาสร้างแพลตฟอร์ม หรือ DApps ต่างๆบน Ethereum Chain ซึ่งถ้า Blockchain Layer 2 ประเภทไหนที่สามารถนำ EVM มาใช้งานได้ นักพัฒนาหรือโปรแกรมเมอร์ก็แค่นำ code ของ DApps ที่รันอยู่บน Ethereum Chain มาใช้ต่อได้เลยใน Layer 2

อ้างอิง:

https://www.youtube.com/watch?v=BgCgauWVTs0&t=455s

https://academy.ivanontech.com/…/comparing-layer-2…

https://ethereum.org/en/developers/docs/scaling/plasma/

https://ethereum.org/…/docs/scaling/layer-2-rollups/

https://ethereum.org/en/developers/docs/scaling/sidechains/

https://ethereum.org/en/developers/docs/scaling/validium/

https://www.qredo.com/blog/solving-the-scalability-trilemma?fbclid=IwAR1arFfAUisycxgmaLmdwkWKQATRg_cOv0imUIlTL3b80iZpsoqV3UzRnhE